Professionele hulpverlening voor mensen met een verstandelijke beperking (LVB of ZB) komt te laat op gang

Datum: 02-10-2018

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid (ZB) doen in Nederland in toenemende mate een beroep op langdurige, professionele zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Er is nog weinig bekend over de oorzaken van deze groei en over de achtergrondkenmerken van mensen die een appel doen op deze zorg. Mensen met een LVB of ZB blijken gevoelig te zijn voor co-morbide problemen zoals psychische problemen, groeien vaak op in kwetsbare gezinnen en de professionele hulpverlening voor aanmelding in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking komt te laat op gang. Dat concludeert Peter Nouwens in zijn proefschrift dat hij op 28 september verdedigt aan Tilburg University.

Beter inzicht in deze doelgroepen LVB en ZB is belangrijk om de ondersteuning en behandeling beter af te kunnen stemmen op hun persoonlijke wensen en behoeften. Zonder passende en tijdige zorg lopen ze een groot risico om bijkomende problemen te ontwikkelen, op onderbenutting van hun mogelijkheden en zelfs op maatschappelijke uitsluiting.

Onderzoeksmethode

Nouwens verzamelde data van 250 mensen met een LVB of ZB die verwezen waren naar een zorgaanbieder in Noord-Brabant. Aanvullend werden de opinies inzake passende zorg voor mensen met een LVB of ZB van ouders, professionals en wetenschappers onderzocht. Het betrof een kwantitatieve en kwalitatieve dataverzameling en -analyse waarbij de output van een voorafgaand onderzoek diende als input voor een vervolgonderzoek.

Conclusies

De groeiende zorgvraag lijkt gekoppeld te zijn aan een variatie van factoren. Mensen met een LVB of ZB zijn gevoelig voor co-morbide problemen zoals psychische problemen en groeien relatief vaak op in kwetsbare gezinnen. Ze hebben weinig vrienden en krijgen beperkte informele ondersteuning. De professionele hulpverlening voor aanmelding in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking komt te laat op gang en is onvoldoende afgestemd op de achtergrondkenmerken. Er wordt onvoldoende rekening gehouden met de heterogeniteit in deze doelgroep.

Aanbevelingen

• Een actieve, preventieve benadering binnen de publieke gezondheidszorg gericht op het vroegtijdig herkennen en beperken van condities die een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van mensen met een LVB of ZB.
• Versterken van de sociale netwerken van mensen met een LVB of ZB.
• Ontwikkeling van passende en gedifferentieerde ondersteuningsprogramma’s.
• Herkenning en assessment van bijkomende problemen en een verbetering van de toegang tot noodzakelijke zorg (bijv. geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg) die ook rekening houdt met de LVB of ZB.
• Meer aandacht voor de mogelijkheden voor mensen met een LVB of ZB.
• Meer aandacht voor de relatie en dialoog tussen professionals en mensen met een LVB of ZB.

Bron: Tilburg University