AWBZ-alternatief SP deugt niet

Het SP-plan voor een alternatieve AWBZ-financiering houdt geen rekening met de toekomst van de zorg of met andere economische sectoren. Bovendien maakt de SP selectief gebruik van feiten. Daarop wijst Marcel Canoy, hoofdeconoom van Ecorys en distinguished lecturer bij Erasmus School of Accounting and Assurance.

Renske Leijten en Emile Roemer van de SP presenteerden gisteren een plan voor alternatieve financiering van de AWBZ. Zij wijzen in het rapport op 70 miljard aan AWBZ-inkomsten die sinds 2001 niet gebruikt zijn voor de zorg. Door deze kosten puur te gebruiken voor de zorg en hogere inkomens zwaarder te belasten, moet de zorg betaalbaar worden, de koopkracht toenemen en massaontslagen uitblijven. Het rapport is gebaseerd op een doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB).

70 miljard

De 70 miljard aan AWBZ-inkomsten die sinds 2001 zijn afgeroomd voor andere doeleinden, komt uit een tabel die de ambtenaren van Martin van Rijn hebben geleverd in antwoorden op Kamervragen van de SP. ‘VWS heeft bij deze cijfers onvoldoende uitleg gegeven om te kunnen verklaren waar deze 70 miljard voor is gebruikt.’ Dit zorgt er volgens Canoy voor dat de SP de cijfers naar eigen hand kan zetten. ‘Waarschijnlijk is het een kwestie van labeling die nu ongelukkig uitpakt. Deze complexe cijfers zouden eigenlijk door VWS of een fiscalist uitgelegd moeten worden.’ Bij navraag door Zorgvisie kunnen zowel het ministerie van VWS als het ministerie van Financiën geen uitleg geven over de 70 miljard.

Canoy herinnert zich nog hoe staatssecretaris Jet Bussemaker van VWS destijds worstelde met vragen over de exacte financiering van de AWBZ. Zij slaagde er niet in om uitleg te geven over alle kosten. ‘VWS heeft geen volledige grip op de uitgaven, dus er zullen altijd correcties plaatsvinden waardoor geschoven wordt met geld. De SP pleit nu voor een geheel dekkend AWBZ-systeem. Dat systeem is minder flexibel omdat bijplussen onmogelijk wordt. Het probleem ontstaat wanneer er te weinig premie binnen komt en mensen een legitieme claim doen op de AWBZ. Daar is geen geld meer voor, maar dat probleem doet zich kennelijk niet voor bij de SP.’

Boekhoudexercitie

Canoy, die zelf ruim bijna tien jaar bij het CPB heeft gewerkt, legt uit dat het bureau een vrij beperkte boekhoudexercitie heeft uitgevoerd voor de SP. ‘Zij hebben op basis van een beperkte vraag gekeken over 2014 of de alternatieve financiering budgetneutraal is voor de overheid. De SP doet nu of er van alles aan de hand is, maar dat ondersteunt de doorrekening niet. Je kunt geen conclusies trekken omdat de boekhoudsom klopt.’ Op zich zijn de alternatieven geen onzin, meent Canoy. ‘Dit systeem kunnen we optuigen. Hogere inkomens zwaarder belasten is een politieke keuze die past bij de SP. Maar dan moeten we wel kijken naar de lange termijn en negatieve effecten. Extra belasting op de hogere inkomens zorgt bijvoorbeeld voor negatieve werkgelegenheidseffecten. Daar staat niets over in dit rapport. Het CPB heeft ook niet gekeken naar de lange termijn. Sectoren buiten de zorg, economische effecten of gedragseffecten zijn compleet buiten beschouwing gelaten.  Wil je echt weten of dit kan, dan kun je niet volstaan met een boekhoudexercitie. Dan draai je mensen een rad voor ogen.’

Bron: www.zorgvisie.nl