Helft van de gemeenten gaat met wijkteams werken
Gemeenten grijpen de decentralisatie van de zorg aan om allerlei nieuwe initiatieven te ontplooien. Met integrale wijkteams, buurtbemiddelaars of het delen van scootmobiels proberen gemeenten de kosten van de zorg te beperken en tegelijk de kwaliteit te verbeteren. Vooral het invoeren van wijkteams is populair.
De helft van de Nederlandse gemeenten gaat volgend jaar geïntegreerde wijkteams installeren voor het uitvoeren van de zorgtaken die zij moeten gaan uitvoeren, blijkt uit een enquête van de Volkskrant onder 96 gemeenten. Met deze zogeheten geïntegreerde teams hopen de gemeenten problemen eerder te signaleren en zo te kunnen ingrijpen voor problemen zich hebben opgestapeld en duurdere specialistische zorg nodig is.
Gemeenten moeten vanaf 1 januari zelf hun jeugdzorg en ouderenzorg regelen en de Participatiewet uitvoeren die de bijstand, de sociale werkplaatsen en de uitkeringen aan jonggehandicapten bundelt. De helft van de gemeenten integreert die drie zorggebieden. Bij één aanspreekpunt van het wijkteam kunnen burgers dan zowel de begeleiding van de kinderen, specialistische zorg in een gezin als de bijstand voor de ouders regelen.
De rest van de gemeenten richt zich met aparte wijkteams specifiek op jeugdzorg, op de ondersteuning van ouderen en chronisch zieken of op de Participatiewet. De decentralisatie, die gepaard gaat met een fikse bezuiniging, is bedoeld om de zorg dichter bij huis te brengen.
Innovatie
Door de bezuiniging zal de zorg voor sommige ouderen, gehandicapten en andere hulpbehoevenden het komend jaar naar verwachting schraler worden. Tegelijk grijpen veel gemeenten de decentralisatie aan om nieuwe initiatieven te ontplooien of andere zorgmethoden in te voeren.
‘De decentralisatie leidt tot veel innovatie in de zorg’, zegt Klaartje Peters, hoogleraar lokaal en regionaal bestuur aan de Universiteit Maastricht. ‘Op lokaal niveau zie je nu veel veranderen.’ Die veranderingen kunnen volgens de hoogleraar positief uitpakken. ‘Neem de introductie van wijkteams, die maken de zorg laagdrempeliger en bevorderen de samenwerking tussen zorgverleners.’
In Rotterdam, dat al een jaar proefdraait met ‘integrale wijkteams’, zijn de eerste ervaringen positief, zegt wethouder Hugo de Jonge van onderwijs, jeugd en zorg. ‘Als je de kosten voor dure zorg omlaag wilt brengen, zul je moeten zorgen dat je er eerder bij bent. Vaak zijn de problemen in een gezin dan nog behapbaar.’
‘Onderconsumptie’
De gemeente Rotterdam verwacht dat de vraag naar zorg in eerste instantie stijgt. Vooral in de geestelijke gezondheidszorg is nog sprake van ‘onderconsumptie’, heeft de gemeente vastgesteld. Rotterdam heeft 35 miljoen euro gereserveerd voor de mogelijke zorgstijging, waarvan naar verwachting de helft komend jaar zal worden uitgegeven om de wijkteams meer slagkracht te geven.
De teams krijgen ook elders opmerkelijk veel budgettaire vrijheid, blijkt uit de Volkskrant-enquête. In de jeugdzorg is meer dan de helft van de teams vrij om door te verwijzen naar gespecialiseerde zorg.Voor de Wmo (ouderenzorg) is dat 42 procent, voor de Participatiewet 28 procent. Daar staat tegenover dat inzake de Wmo 45 procent van de gemeenten juist van wijkteams verwacht dat zij voor elke cliënt apart toestemming vragen om te mogen doorverwijzen.
‘Gemeenten moeten oppassen dat het geld niet onverstandig wordt besteed’, zegt hoogleraar Peters. ‘Aan de andere kant blijkt uit onderzoek dat het verstandig is specialisten genoeg vrijheid te geven om te bepalen wat nodig is voor een cliënt.’
Bron: www.volkskrant.nl
Door: Carlijne Vos en Sybren Kooistra
Datum: 21 november 2014
Foto: Hulpverlener neemt een test af bij een meisje. © ANP